DZIELNICA REZYDENCJONALNA / RESIDENTIAL DISTRICT
Wkomponowana pomiędzy dwie sekcje fabryki, Centralę i Bielnik, dzielnica rezydencji właścicieli fabryki i wyższej kadry kierowniczej, z dominującym w krajobrazie parkiem, otaczającym najbardziej reprezentacyjną – willę Dittrichów.
Przy ul. B. Limanowskiego (d. ul. Długa) na uwagę zasługuje, mocno odbiegający wyglądem od tradycyjnej zabudowy Żyrardowa, pałacyk, w którym wraz z rodziną mieszkała córka Karola Augusta Dittricha. Wzdłuż ul. Armii Krajowej (d. ul. Parkowa) znajduje się sześć wilii w stylu renesansu francuskiego, zamieszkiwanych przez kadrę dyrektorską. Na końcu ulicy warto zatrzymać się przed rezydencją nawiązującą do stylu szwajcarskiego – to zwana od nazwiska dyrektora fabryki, willa Haupta. Bliżej Bielnika, przy ul. S. Sławińskiego (d. ul. Bielnikowa), usytuowane są domy dla urzędników.
W zespole zabudowy rezydencjonalnej jest też Kantor Główny – siedziba zarządu fabryki oraz Resursa z Kręgielnią – placówka, która miała zaspokajać potrzeby kulturalne i towarzyskie fabrycznej elity.
Na skraju dzielnicy, po drugiej stronie parku, usytuowany jest kościół pierwotnie należący do parafii ewangelicko-augsburskiej (dziś świątynia rzymskokatolicka). Wybudowany z myślą o mieszkających w Żyrardowie cudzoziemcach wyznania ewangelickiego, którzy na przełomie XIX i XX w. stanowili ok. 20% ludności całej gminy Żyrardów. Wielu z nich zajmowało najwyższe stanowiska w fabryce i zamieszkiwało dzielnicę rezydencjonalną osady fabrycznej.
Located between two sections of the factory, the Headquarters and the Bleachery, the district of residences of factory owners and senior management, with a park dominating the landscape, surrounding the most representative villa – the Dittrichs’ villa.
On B. Limanowskiego Street (formerly Długa Street), a palace that stands out from the traditional buildings of Żyrardów is worth noting. It was here that Karol August Dittrich’s daughter lived with her family. Along Armii Krajowej Street (formerly Parkowa Street) there is a colony of six French Renaissance-style villas, inhabited by the management staff. At the end of the street, it is worth stopping in front of a Swiss-style residence – Haupt’s villa, named after the factory director. Closer to the Bleachery, on S. Sławińskiego Street (formerly Bielnikowa Street), there are houses for officials.
The residential complex also includes the Main Office – the seat of the factory management – and Resursa (club) with a Bowling Alley – a facility designed to satisfy the cultural and social needs of the factory elite.
On the edge of the district, on the other side of the park, there is a church that originally belonged to the Evangelical-Augsburg parish (today a Roman Catholic church). It was built for the Evangelical foreigners living in Żyrardów, who at the turn of the 19th and 20th centuries constituted about 20% of the population of the entire municipality of Żyrardów. Many of them held the highest positions in the factory and lived in the residential district of the factory settlement.
Willa i Park Dittrichów / Dittrichs’ villa and park
Kościół ewangelicki, obecnie katolicki / Evangelical church, now Catholic
Straż Ogniowa z wozownią / Fire Station with Carriage house
Wille urzędnicze / Officials’ villas
Wille dyrektorskie / Executive Villas
Kantor Główny / Main Office Building
Pałacyk fabrykantów, znany jako tyrolski / Palace of factory owners, knawn as Tyrolean